NGO schaduwrapportage Verdrag van Istanbul verstuurd!
De NGO schaduwrapportage “Joining Forces to Break the Circle of Violence Against Women” ten behoeve van de eerste evaluatie van de Nederlandse implementatie van het Verdrag inzake het voorkomen en bestrijden van Geweld tegen Vrouwen en Huiselijk Geweld van de Raad van Europa is naar GREVIO verstuurd. De door het Netwerk VN-Vrouwenverdrag opgestelde rapportage telt 70 paragrafen (33 pagina’s) en is door 52 Nederlandse organisaties ondertekend.
Eerder diende Pharos samen met onder meer de Federatie van Somalische Associaties Nederland (FSAN) een schaduwrapportage toegespitst op vrouwelijke genitale verminking (VGV of in het Engels FGM Female Genital Mutilation).
Naar verwachting zal het toezichthoudende comité GREVIO de schaduwrapportages meenemen in zijn toelichtende vragen aan de Nederlandse regering en ter voorbereiding van zijn bezoek aan Nederland d.d. 11-15 maart volgend jaar. Gedurende dit bezoek is er ook een rol voor de NGO’s voorzien, hierover zijn we nog in overleg met het ministerie van VWS. Nader bericht volgt.
De regeringsrapportage en de schaduwrapportages zijn te vinden op de landenpagina van Nederland van Raad van Europa betreffende het Istanbul Verdrag.

Follow-up rapport van Nederland ingediend bij CEDAW
In zijn Conclusies en aanbevelingen in november 2016 (zesde rapportagecyclus) had het CEDAW-Comité het Koninkrijk der Nederlanden opgedragen tussentijds te rapporteren over de aanbevelingen betreffende gender-stereotypering, dataverzameling betreffende geweld tegen vrouwen en maatregelen tegen zwangerschapsdiscriminatie en seksuele intimidatie. De Nederlandse regering heeft dit vier pagina’s tellende follow-up rapport tijdig ingediend bij CEDAW en een week later, op 15 november, naar de Tweede Kamer verzonden.

Schaduwproces follow-up rapportage
Het Netwerk VN-Vrouwenverdrag was al met een schaduwproces begonnen. Alle organisaties die de schaduwrapportage in 2016 hebben onderschreven zijn benaderd met de vraag wie actief betrokken wil worden op deze onderwerpen. Probleem is wel dat de tijd beperkt is: uiterste inleverdatum bij CEDAW is al op 10 januari 2019. Gezien de eindejaarsfeestdagen en bijbehorende vakantieperiode betekent dit dat uiterlijk 15 december al een concepttekst ter ondertekening moet gaan circuleren. Gelukkig heeft CEDAW bepaald dat de tekst van de schaduwrapportage niet langer mag zijn dan 3500 woorden, dus ongeveer 3,5 maal de omvang van deze nieuwsbrief.
Wie zich had aangemeld om mee te doen en te denken is benaderd voor een bijeenkomst eind november. Op dit moment circuleren de data 27 of 29 november ’s middags in Utrecht. Op die data blijken er ook andere belangwekkende bijeenkomsten over verwante problematiek te zijn – niet verwonderlijk, onder meer vanwege de tiendaagse over geweld tegen vrouwen. Let op de agenda op de website van het Netwerk welke datum het wordt!
Aanmeldingen zijn welkom, vóór 22 november. Als er minder dan tien aanmeldingen zijn zal er geen bijeenkomst plaatsvinden, maar zal met ieder die zich meldt per email en/of telefonisch contact worden opgenomen. Een bericht of de bijeenkomst doorgaat, dan wel of contact zal worden opgenomen, krijgt u in ieder geval.
Het ligt overigens voor de hand om voor het tweede onderwerp (dataverzameling betreffende geweld tegen vrouwen) te rade te gaan bij de bovengenoemde schaduwrapportage aangaande de implementatie van het Verdrag van Istanbul – bijvoorbeeld de paragrafen 14, 25 en 26.

Zo’n 16.500 zelfstandige vrouwen vroegen compensatie voor 18.000 gemiste bevallingsuitkeringen!
In een individuele klachtprocedure oordeelde CEDAW in 2014 dat Nederland compensatie moest geven aan zelfstandig werkende vrouwen die tussen 2004 en 2008 waren bevallen, maar geen zwangerschapsuitkering kregen. In 2004 was de uitkering afgeschaft en in 2008 opnieuw ingevoerd. Aanvankelijk wilde de Nederlandse regering deze dringende aanbeveling naast zich neerleggen. Klaagsters spanden opnieuw procedures aan, met succes. Na een positieve uitspraak van de Centrale Raad van Beroep in 2017 kon de regering er niet omheen: een compensatieregeling voor gedupeerde zelfstandigen werd in het vooruitzicht gesteld. Tussen mei en oktober 2018 konden belanghebbenden waarvan de bevalling plaats vond tussen 7 mei 2005 en 4 juni 2008 een aanvraag indienen – het geld krijgen ze pas in 2019. Het UWV meldde onlangs dat voor zo’n 16.500 vrouwen voor maar liefst 18.000 geboren kinderen een aanvraag indienden. De regering schatte het aantal gedupeerden op 17.000 à 20.000. Het aantal aanvragen is een ongeëvenaard record: nooit eerder werd een zo hoog percentage gehaald bij een door juridische procedures afgedwongen compensatie- of reparatieregeling. Helaas weigert de regering tot nu toe betrokken belangenorganisaties voor hun kosten in de procedures te compenseren. Gelukkig maakt een aantal van de betreffende vrouwen wel geld over naar het Proefprocessenfonds Clara Wichmann,  dat een groot deel van de kosten betaalde, of de Vereniging voor Vrouw en Recht Clara Wichmann,  die (onbetaald) veel expertise leverde. Zelfstandigen en meewerkende vrouwen die tussen 1 augustus 2004 en 7 mei 2005 zijn bevallen komen niet in aanmerking voor de compensatieregeling. Zij vielen destijds onder het overgangsrecht en kwamen dus wel in aanmerking voor een zwangerschapsuitkering van de WAZO. Dat wisten veel vrouwen niet. Na wat vijven en zessen heeft het UWV erkend dat deze vrouwen alsnog een WAZO-uitkering kunnen aanvragen. Naar verluidt gebeurt dat ook.
Het Netwerk VN-Vrouwenverdrag heeft zich van meet af aan ingezet voor deze principiële zaak en is nog steeds betrokken bij het contact met CEDAW in de zogenaamde follow-up dialoog. We zijn trots op het resultaat.

Bijeenkomst over zelfstandig verblijfsrecht
Al langer staat in het werkplan van het Netwerk VN-Vrouwenverdrag om een bijeenkomst te organiseren over aanbevelingen van CEDAW over zelfstandige verblijfsrechten van vluchtelingenvrouwen en andere migrantes. Op aandringen van CEDAW was de duur van de afhankelijke verblijfsvergunning verkort tot drie jaar, maar een aantal jaren later weer verlengd tot vijf jaar. Helaas is het nog niet gelukt om fondsen voor zo’n bijeenkomst te vinden – vorige week is een aanvraag bij Mama Cash afgewezen en in diezelfde week bleek ook het Ministerie van OCW vorig jaar gewekte verwachtingen voor wat extra middelen komend jaar niet te kunnen waarmaken. We geven de moed niet op. Belangstellenden kunnen zich alvast melden bij het secretariaat van het Netwerk. Tips voor fondswerving zijn natuurlijk ook welkom.

Bijeenkomst over Vrouwen in Conflict
Vijf jaar geleden stelde het CEDAW-Comité Algemene Aanbeveling 30 over vrouwen in conflictpreventie, conflict en post-conflict vast. Hier is een link naar de Engelse tekst. Samen met WO=MEN, Tiye International, WILPF en YWCA gaat het Netwerk VN-Vrouwenverdrag een bijeenkomst over deze aanbeveling organiseren. Het Netwerk maakte er al een Engelstalige samenvatting van. Het vervaardigen van de Nederlandse vertaling daarvan staat op de rol. Tevens zal het Netwerk Minister van Engelshoven vragen wanneer de Nederlandse vertaling verschijnt – de laatste negen zijn nog niet vertaald (vanaf General Recommendation 29). Elk land is immers gehouden om de Algemene Aanbevelingen van CEDAW in eigen taal te vertalen.
Een datum voor de bijeenkomst staat nog niet vast, maar belangstellenden kunnen zich alvast melden bij het secretariaat van het Netwerk.